WILHELMINAOORD – Als boeren en burgers meer samenwerken, kunnen we er samen uitkomen en druk uitoefenen op politiek en retail. Uiteindelijk willen we allemaal streven naar duurzaamheid, ook de bollentelers. Dat is de conclusie van de thema-avond van donderdagavond 5 maart over landbouw zonder bestrijdingsmiddelen in het dorpshuis van Wilhelminaoord. Ruim honderd belangstellenden kwamen luisteren en meepraten.
Het initiatief voor deze bijeenkomst komt uit de Westerveldse politiek: Progressief Westerveld, DSSW, Sterk Westerveld en Stichting Bollenboos en de Omwonenden. Vier sprekers kwamen aan het woord, van een vertegenwoordiger van de bollentelers tot en met een biologische boer en tuinder.
Boer Sil
De eerste spreker was Sil Oostendorp, ofwel boer Sil uit Dwingeloo. Hij teelt biologische groenten voor restaurants, heeft een zelfoogsttuin voor consumenten en een nieuw project WesterSpelt. Dat project bestaat uit twee percelen, samen 3,5 ha, waarop biologische spelt is gezaaid. De spelt wordt gemalen in de molen te Diever en de bakker in Diever gaat er brood en koekjes van maken. Dit alles zonder bestrijdingsmiddelen of kunstmest en met paarden die het ploegen en zaaien doen. Een bewijs dat het zonder bestrijdingsmiddelen kan en tegen een aantrekkelijke prijs voor de consument. Hij legde de nadruk op samenwerken met de omgeving en de natuur kan zelf alle plagen bestrijden als je slim boert.
Natuurontwikkeling in de Oude Willem
Van het voormalige Dienst Landelijk Gebied, nu ondergebracht bij de provincies, waren Anja de Vries en Jan Meier. Zij vertelden over de natuurontwikkeling in de Oude Willem, waar van voormalige landbouwgrond weer natuur wordt gemaakt. Zij gebruiken ‘uitmijnen’ van de grond door het zaaien van een mengsel met grassen en klavers waardoor het teveel aan fosfaat wordt opgenomen door de vegetatie en afgevoerd door het te maaien om als veevoer te gebruiken. Er was enige discussie over of de fosfaten daar van nature aanwezig waren of door kunstmest, maar het idee blijft staan: op natuurlijke wijze de grond geschikt maken voor natuur.
Bollentelers aan het woord
Als vertegenwoordiger van de bollentelers kwam André Hoogendijk aan het woord van de KAVB, vereniging van bollentelers. Ook waren er in de zaal een vijftien bollentelers die meededen aan de discussie. De vereniging heeft als een van haar doelstellingen het bestrijden van ziektes. Hij noemde het project ‘Gezonde bollen geven een bloeiende sector’, daarmee probeert de KAVB op zo’n groen mogelijke wijze de gewassen te beschermen en de waterkwaliteit in de gaten te houden. Door de ontwikkeling van minder schadelijke bestrijdingsmiddelen en door proeven met het duurzaam telen van bollen. Hij benadrukte dat de consument een eigen verantwoordelijkheid heeft, ze kunnen ook bollen kopen van het duurzame keurmerk dat is ingevoerd.
Steeds minder milieubelastende middelen
Ondanks alle maatregelen komen er ongewenste stoffen in het oppervlaktewater en zoals terecht werd opgemerkt door de aanwezigen: ook in de lucht. Naar dit laatste is echter nog te weinig onderzoek gedaan. Helaas is ook bekend dat nog veel van de telers gebruikmaken van middelen die al verboden zijn. De ‘goede’ telers houden zich aan de regels en gebruiken daardoor steeds minder milieubelastende middelen. Ook werd het middel Metam Natrium genoemd dat gebruikt wordt tegen de aaltjes, een parasiet die de bollen aantast. Op het moment zijn aan het gebruik van Metam Natrium dermate strenge voorwaarden gesteld, dat het vrijwel niet meer wordt gebruikt.
Boerenhart
Herman van Bekkem van Greenpeace begon met te zeggen dat hij een ‘boerenhart’ heeft en is opgeleid in land- en tuinbouw. Hij houdt zich onder meer bezig met oplossingen voor de bijensterfte, een sterfte die deels te wijten is aan het gebruik van bestrijdingsmiddelen maar ook met de gewassen die we telen en monocultuur. Hij wees erop dat bestrijdingsmiddelen ook schadelijk zijn voor de boer zelf, zoals Parkinson, dat veel vaker voorkomt bij boeren (Frans onderzoek).
Ongeoorloofde middelen
Maar ook als je kijkt naar de planten- en diersoorten in landbouwgebieden, daar verdwijnen steeds meer soorten in Nederland. Dit in tegenstelling tot natuurgebieden.Waterschappen meten regelmatig de waterkwaliteit en bijvoorbeeld in het Westland worden de normen van chemische middelen in het water ruim overschreden. Bij een onderzoek naar bestrijdingsmiddelen op planten en bloemen voor consumenten bleek dat er in Nederland nog heel veel ongeoorloofde middelen worden gebruikt.
Oplossingen
Van Bekkem reikte ook oplossingen aan, zoals veredeling van soorten op basis van weerbaarheid, dus resistentie voor ziekten en parasieten. Ook een oplossing is polycultuur in plaats van monocultuur. Dus geen grote velden met één product, maar afwisseling en stroken met natuurlijke planten en struiken, zodat insecten en vogels die de natuurlijke bestrijders van parasieten zijn een kans hebben.
